Creación del Arzobispado de Santa Fe de Bogotá:
BULA DE NUESTRO SANTÍSIMO PADRE PÍO IV EN QUE ERIGE LA IGLESIA DE SANTAFÉ EN METROPOLITANA.
P-ius Episcopus servus servorum Del ad perpetuam reí ‘nw-moriam.
In suprema Dignitatis Apostolicae specula, meritis licet imparibus Divina dispositione constituti, pervigiles mentis nostrae oculos ad fructuosam agri Dominici culturam dirigentes, in eam pastoralis ofiicii curam libenter incumbimus, ut quot provinciarum, locorumque quorumlibet antiquo praefertur Domini peculio per eius misericordiam noviter aggregatorum statui, et decori, quidve illorum incolarum animarum saluti expediat solerter inspicimus, et ut praecipuas esse ducimus Episcopales sedes Ecclesiasticas congruis ibi locis constituere, ita non postremas eiusdem ofiicii partes existimamus ipsas sedes in uberiora commodioraque eiusdem agri loca, praesertim si publica tam spiritualis quam corporalis utilitas inde resultet, ac vota Gatholicorum Regum id expectant, aliquando transplantare, illasque nonnunquam ad maioris dignita-tis honorem promovere, ut per huiusmodi transplantationes, et promotiones divinus ibi cultus augeatur, maior salutis animarum proventus subsequatur, locaque insignia, et nobilium virornm domiciliis illustrata dignioribus t-itulis decorentur.
Oonsiderantes itaque oppidum civitatem Sanctae Fidei nuncupatilm Mexicanae vel alterius Dioecesis in partibus India-rum maris Oceani carissimo in Ohristo filio nostro Philippo Hispaniarum Begi Gatholico, subiectis constitutum insigne, et notabili nobilium virorum, et populi multitudine refertum,aedificiisque et opibus . . . . . . . . conspicuum, et propterea civitatis titulo non indignum esse, ac dicti Philippi Regis et reipublicae commodis nee non illius provinciae decori, hominumque provincialium animarum saluti condueere quod Ecclesiae Sanctae Marthae cui venerabilis Frater Martinus Episcopus Sanctae Marthae praeesse dignoscitur sedes Episcopalis in dictum oppidum tiansferatur, et apud oppidum illud in Sedem Archiepiscopalem Sanctae Fidei instituatur; iamque matura super his cum fratribus nostris deliberatione praehabita necnon praefato Philippo Regi ad quem et pro tempore existentem Hispaniarum Regem ius Patronatus, et praesentandi Nobis, et Romano Pontifici pro tempore existenti personas idoneas ad Sanctae Marthae praefatam et alias infrascriptas Ecclesias ex privilegio Apostolico cui non est hactenus in aliquo derogatum pertinere dignoscitur, instante, ac Nobis pro his humiliter suplicante.
De eorumdem fratrum nostrorum consilio et assensu, deque Apostolicae potestatis plcnitudine dictam Sedem Episcopa-lem Sanctae Marthae una cum Martino Episcopo praefato, et.dilectis filiis canonicis, et capitulo, necnon dignitatibus canonicatibus et prebendis, ac Episcopali, et Capitulari mensis aliisque insigniis suis, necnon dictum oppidum Sanctae Fidei cum suis districtu et locis circunstaniibus per ipsum Philippum Regem limitandis a Mexicana praefata vel alia Dioecesi aucthoritate Apostolica. thenore praesentium perpetuo dismembramus, et separamus, necnon Sedem Episcopalem Sanctae Marthae huiusmodi cum Martino Episcopo, canonicis, et capitulo, necnon canonicatibus, et prebendis ac Episcopali et Capitulari mensis aliisque insigniis suis praefatis ad idem oppidum Sanctae Fidei transferimus, et ibi unam Ecclesiam Metropolitanam Sanctae Fidei, ac pnu-liitam Sedem in Archiepiscopalem sedem cum soiixis praerogativis et insigniis ad Omnipotentis Dei laudem et honorem ac ortodoxae fidei exalta’ tionem necnon totius militantis Ecclesiae gloriam eisdem aucthoritate et thenore perpetuo erigimus, et instituimus, necnon oppidum praefatum civitatis Metrópolis titulo decolamus, ac eidem Philippo, et pro tempore existenti Hispaniarum Regi ius Patronatus, et pro tempore existenti Romano Pontifici personam idoneam ad Ecclesiam Sanctae Fidei praeíatam, quando et quoties Ecclesiam ipsam Sanctae Fidei deinceps pro tempore vacare contigerit, eisdem modo et forma quibus supra ad ipsam Ecclesiam Sanctae Marthae reservatum fuerat motu proprio, et ex oerta sciencia aucthoritate et thenore reservamos et concedimus. Et ne Ecclesiae Sanctae Fidei erectio inutilis et imperfecta remaneat sperantes quod ipse Martinus qui hactenus Sedem Sanctae Marthae laudabilitei‘ praefuit dictam Ecclesiam Sanetae Fidei sieut volet, et poterit aucthore Domino salubriter regere, et feliciter gubernare, eumdem Martinum Episcopum nuper Sanctae Marthae a quibusvis excommunicationis, suspensionis et interdicti, aliisque Ecclesiasticis sententiis censuris et poenis a iure, vel ab homine quavis oecasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatus existit ad effectum praesentium dumtaxat consequendum harum serie absolventes, et absolutum fore censentes eidem Ecclesiae Sanctae Fidei a prima eius erectione huiusmodi deereti de persona praefati Martini Episeopi, ita quod ipse Pallio alisque solitis facultatibus Metropoliticis uti possit de simili consilio, et aucthoritate providemus, ipsumque eidem Ecclesiae Sanct-ae Fidei in Archiepiscopum praeficimus et Pastorem, curam et administrationem ipsius Ecclesiae Sanetae Fidei sibi in spiritualibus et temporalibus plenarie comittendo, ac eidem Martino Episcopo in Archiepiscopum electo, necnon Canonicís et capitulo liberam ad Civitatem, et Ecclesiam Sanctae Fidei praefatas transeundi facultatem eoneedendo.
Et insuper Popaianemsem quae civit-atis Regum Provinciae del Perú, et Carta-ginensem quae Sancti Dominici Arehiepiscoporum venerabilium et fratrum nostrorum sufiaganeae sunt, Ecelesias cum dilectis filiis, eapitulis, clericis, et populis suis a eivitatis Regum, et Sancti Dominici Provinciis similibus aucthoritate et thenore separamus, et a suorum Archiepiscoporum praedictorum subiectione, et alia quavis superioritate eximimus illasque et illam Ecclesiae Sanetae Fidei, et eius pro tempore existenti Archiepiscopo praedictas pro suis suflraganeis concedimus, subiicimus dummodo tamen ipsorum Archiepiscoporum et Episcoporum quorum interest ad hoc accedat assensus. Decernentes ex nune et in futurum irritum et inane si seeus super his a quocumque quavis aucthoritate seienter vel ignorant-er contigerit attentari. Quoeirca per Apostólica scripta mandamus dicto Martino Episcopo in Archiepiscopum electo quatenus ad praefatam Ecclesiam Sanctac Fidei cum gratia nostrae benedictionis aecedens, illius curam et administ-rationem praefatas suscipiat, ae studeat, solicite, fideliter et prudenter quod ex inde sperati fruetus proveniant, ac ipsius Martini Episcopi in Arehiepiseopum elccti, famae odor ex suis laudabilibus actibus latius difundatur, dictaque Ecclesia Sanctae Fidei gubernatori provido, et fructuoso administratori gaudeat se commissam, ae ipse praeter aeternae retributionis praemium, nostram et Apostolicae Sedis benedictionem, et gratiam uberius consequi mereatur nec non capitulo praefatis ac dilectis filiis vasallis Ecclesiae, ac clero, et populo eivitatis, el Dioecesis Sanctae Fidei praedictas quatenus capitulum eidem Martino Episcopo in Archiepiscopum electo tamquam Patri, et Pastori animarum suarum humiliter intendentes exhibeant sibi obedientiam et reverentiam debitas, ac clerus eiusdem pro nostra, et dictae sedis reverentia benigno recipientes et honorifice pertractantes eius salubria monita et mandata suscipiant humiliter, et efficaciter aclimplere procurent. Populus vero illum tamquam Patrem, et Pastorem animarum suarum devote suscipientes, et debita honorificentia prosequentes ipsius monitis et mandatis salubribus obedire humiliter intendant, ita ut ipse Martinus Episcopus in Archiepiseopum electus in eis devotionis filios, et ipsi in eo per consequens Patrem benevolum se invenisse gaudea-nt. Vasalli autem praedicti ipsum debito honore prosequentes et fidelitatem solitam, et consueta servitia ae iura sibi ab eis debita integre exhibere procurent, alioquin sententiam sive poenam quam respective idem Ma-rtinus Episcopus in Archiepiseopum electus rite tulerit seu statuerit in rebelles rata habebimus et faciemus aucthore Domino usque ad sat-isfactionem condignam inviolabliter observarc.
Rogamus quoque et hortamur atente Philippum Regem ae Popaianensem, et Cartaginensem Episcopos ipsius Ecclesiae Sanctae Fidei sufiragav neos, eisdem que suffiaganeis per eadem scripta mandantes quatenus Philippus Rex ipsum Martinum Episcopum in Arehiepiscopum’ electum et praedictam Ecclesiam Sanctae Fidei habens pro vestra et dictae sedis rwerentia propentius commendatos in conservandis et ampliandis iuribus suis, sic illos benignifavoris praesidio prosequatur quod ipse Martinus Episcopus in Archiepiscopum electus celsitudinis suae fultus praesidio in commiso sibi eiusdem Ecclesiae Sanctae Fidei regimine possit, Deo propitio, prospera1‘e ac eidem Philippo Regi a Deo perennis vitae praemium et a Nobis condigna proveniat actio gratiarum. Sufragauei vero praedicti tamquam membra eapiti obsequentes exhibeant illi obedientiam et reverentiam debitas et devotas ita quod mutua ínter Martinum in Archiepiseopum electum ac Popaianensem et Cartaginensem sufiraganeos Episcopos p1‘aedictos gratia gratos sortiatur effectus et Nos eorum devotionem possimus propterea in Domino commendare.
Non obstantibus praemissis ac constitutionibus, et ordinationibus Apostolicis, illis easque praesulibus ac Capitulis praefat-is et personis sub quibuscumque tenoribus et forma ac quibusvis etiam derogatoriarum derogatoriis aliisque efficacioribns et insolitis elausulis non obstantibus et aliis decretis, et similibus motu proprio sciencia, ae potestatis plenitudine et eonsistoiialiter‘ in genere vel in specie ac aliis quomodolibet eoncessis, ac iteratis vicibus approbatis et innovatis, quibus omnibus, et singulis et si pro illorum suflicienti derogatione de illis eorumque totis tenoribus specialis specifica expresa et individua non autem per clausulas generales idem importantes mentio, seu quaevis alia expresio habenda aut quaevis alia exquisita forma ad hoc servanda foret illorum tenore ac si de verbo ad verbum inferrentur ac ponerenturpro sufiieienter expresis ha-bentes illis aliter in suo robore permansuris hac vice dumtaxat specialiter et expresse pari motu derogamus caeterisque contrariis quibuseumque.
Volumus autem quod antequam dictus Martinus Episcopus in Archiepiscopum electus regimini et administrationi Ecclesiae Sanctae Fidei huiusmodi se in aliquo immisceat, in manibus Popaian. et Cartag. Episcoporum praedictorum, vel alterius eorum nostro et Romanae Ecclesiae more fidelitatis debitae solitum praestet iuramentum iuxta formam praesentibus annotatam quibus Popayan. et Oartag. Episcopis et utrique eorum tenore praesentium oommittimus et mandamns, ut ipsi vel eorum alter huiusmodi aooipiat seu reoipiat iuramentum: forma. autem eiusdem ¡uramenti praestandi qnod ídem ll/Iartinus Episeopus in Arohiepiscopum eleotus postquam illud praestiterit de verbo ad verburn per suas patentes litteras suo sigillo munitas per proprium Nuntinm ad nos quatoeius destinare curabit. Forma. iuramenti.
“Ergo Mzirtinus Episoopus Sanotae Marthae in Archiepiscopum Sanctae Fidei electus ab han hora in antea fidelis et obediens ero Beato Petro, Sanctaeque Romanae Apostolicae Eoclesiae a0 Domino nostro Domino Pío Papae IV, suisque suoeesoribus canonioe intrantibils. Non ero in consilio, oonsensu vel faeto nt vitam perdant aut membrum, seu capianttir mala. captione aut in eos manus violenterquomodolibet ingerantur vel iniuriae aliquae inferantur quovis quaesito, colore. Consilium vero qnod mihi credituri sunt per se, aut Nuntios suos seu litteras ad eorum damnum me soiente nemini pandam. Papatum Romanum et regalia Saneti Petri adiutor eis ero ad retinendum et defendendum contra omnem hominem. Legatnm Apostoliorae Sedis in eundo, et redeundo, honorifioe tractabo et in snis necessitatibus adiuvabo. Inra, honores, privilegia. et auot-horitatem sanota Romanae Eeolesiae, Domini nostriPapae et Succesorum praedietomm conservare, defendere, augere et promovere ourabo. Neo ero in eonsilio, faoto, vel traotatu in quibus contra ipsum Dominum nostrum vel eamdem Romanam Eoolesiam aliqua sinistra vel preiudioialia personamm, iuris, honoris, status et potestatis eorum machinentur. Et si talia a quibuscumqne procurari novero, et tractavi impediam hoc pro posse, quanto oitius potero significabo eidem Domino nostro vel alteri per quem ad ipsius notitiam pervenire possit.
“ Regulas Sanotorum Patrnm, decreta», et ordinationes, seu dispositiones, reservationes, previsiones, et mandato, Apostolica totis viribus observabo et faciam ab aliis observan’ . . . . . . . . . Vocatus ad synodum véniam nisi prepeditus fuero canonioa praeperlitione. Apostolorum limina. Romana. Guria. existente oitra. singulis annis, ultra. vero montes singulis bienniis, per me ipsum visitabo, et si post primam visitntionem personaliter ñotam aliquo legitimo impedimento praepeditus personaliter’ venire non potero, per aliquem fidum nuntiurn de gremio meae Ecolesiae aut alium in dignitate constitutnm seu alias personatum ha.bentem, et de statn Eeolesiae bene instructum, qui vice mea. Apostolioo oonspeotui se praesentare, et de’ legitimo impedimento huiusmodi saltem per iuramenturn legitimam fidem facere teneatur, adimplebo. Possesiones vero ad mensam meam pertinentes non vendzun neque donabo, neque oppignorabqneque de novo infeudabo, ‘el aliqno modo alienabo, et dan cum consenso Oapituli Eoclesiae meao, inconsnlto Romano Pontífice, et si ad aliquam alienationem devenero poenas in quadam super hoc edita. Oonstitutione contentas eo ipso inourrere volo. Sic me Deus adiuvet et haeo Sancta. Dei Evangelia?’ _
Nulli ergo omnino hominum lioeat hane paigi‘ nam nostrae dismembrationis, separationis, erectionis, institutionis, decorationis, reser vationis, concessionis, absolutiouis, provisionis, praefeotionis, exemptionis, subieotionis, derogationis, volunt-atis eomissionem deoretorum, et mandatorum infringere, vel ei abusu temerario contrmn ire. Sicquis autem hoc attentare praesumserit indignationem Omnipotentis Dei, a0 Beatorum Petri et Pauli Apostolorum eius, se noverit in0ursurnm.—Da,tum Romae apud SaDot-um Petrum anno lnearnationis Dominicae millesimo quingentesimo sexagesimo tertio, undeoimo mensis APFÍÏÏS, Pontifieatus nostri a-nno quinto.
C. GLORIERIUS.
SIGUE EL BREVE DE NUESTRO SANTISIMO PADRE su PIO v DADO EN ROMA A 13 DE MAYO DE 1567.
“ PIUS PAPA V. Ad futuram rei niemoriam. Aeoepimns nuper, qnod alias postquam Eoclesiae Sanotae Marthae in partibus Indiarum maris oceani certo modo pastoris solatio destitutae de persona. dileoti filii J oannis de los Barrios, tuno Presbyteri ordinis fratrum minorum Sancti Franoisci professoris Apostolica. auethoritate provisum, ipseque illi in Episoopum praefecms, eiusdemque Ecolesiae regiminis, et administrationis possessionem adeptus fuerat, feliois recordationis Pius Papa. IV praedeeessoi’ noster ex certis rationabilibus causistunc expressis sedem Episoopalem Sanctae Marthae enm Episoopo Sanctae Marthae, et capitulo, dignitatibus, cainonioatibus, et praebendis, cumque Episoopali, et capitular-i mensis, aliisque insigniis suis ad tuno oppidum Sanctae Fidei in diot-is Indiarum partibus de Sanctaie Romanae Eeolesiae Gardinalium consilio dieta. aucthoritate Apostolioa. per suas sub plumbo desnper confectas litteras transtulit, illamque ibi in Metropolitanam Eoolesiam oum solitis Metropolitanarum Ecclesiarum praerogativis, et insigniis eadem aucthoritate erexit instituit neo non oppidum ipsum Sanctae Fidei Menopolis titulo deeoravit, ipsumque J oannem Episoopum nuper Snnot-ae Marthae ad Ecclesiam ipsam Sanctae Fidei sic in Metropolitanam ereotam similiter transtulit, ipsumque illi in Arohiepisoopnm praefecit, et pastorem, curam et administrationem einsdem Eeelesiae Sanctae Fidei sibi in spiritualibus, et temporalibus plenario committendo, et eidem J oanni Episcopo nuper Sanotae Marthae in Archiepisoopum Sanotae Fidei electo neo non canonicis, et capitulo ipsius Ecclesiae Sanotae Mairthao liberam ad Eeclesiam et civitatem Sanetae I iJei huiusmodi transeundi faoultatem concedendo, prout in dictis Pii praedeoessoris litteris, in quibus per crrorem scribentis qnod ipse J oainnes Episoopus in Arehiepiscopum, ut praefertur electus, Martinus nominabatur, oum re vera J oannes nominetur et existat, expressum fuit, plenins oontinetur. N e autem ídem J oannes in Archiepiscopum electus cliotarum harum eiïeottl írustretur, seu al) aliquibus de ipsarum liflzerarnm subreptione, aut alio vitio obiici ‘possit, opportune providere volentes tam eiusdem Joannis in Archiepiscopum electi, quarn et charissimi in Ohristo filii nostri Philippi Hispaniamm Regis Catholici, cui ius patronatus, et praesentaudi Nobis, et Romano Pontifici persouam idoneam ad ipsam Ecclesíam Sanctae Fidei, cum pro tempore vacat, ex privilegio Apostolico, cui non est hactenns in aliquo derogatum, pertinere dignoscitur, Nobis humiliter po1’rectis in hac parte suplicationibus inclinati, eidem J oanni in’ Archiepiscopum electo, quod Pii praedecessoris literae huiusmodi cum omnibus, et singulis inde secutis valeat, ac ipsi et Oanonicis, ac Capitulo Sanctae Fidei praefatis suffragentur in omnibus, et per omnia, perinde ac si in eis, quod dictus Joannes in Archiepiscopum electus non Martinus, sed J oannes nominatus fuisset: et propterea literae ipsae de subreptionis, vel obreptionis, aut nullitatis vitio, scu dioti Pii praedecessoris intentionis defectu notari, vel impugnari non possint: sed perpetuo valide, et efficaces existant, et suos plenarios effectussortiantur, aucthoritate apostolica tenore praesentium concedimus pariter et indulgemus : sicque per quoscumque índices, et commissarios, etiam causarum Palatii Apostolici Auditores, et eiusdem Romanae Ecclesiae Gardinales sublata eis, et eorum cuilibet quavis aliter iudicandi, et interpretandi íacultate, et aucthoritate iudicari, et definiri debere, irritum quoque quavis aucthoritate scienter, vel ignoranter contigerit attentari decernimus. Non obstantibus praemissis, ao quibusvis constitutionibus ordinationibus Apostolicis, ncc non omnibus illis, quae praefatus Pius praedecessor in dictis suis litteris voluit non obstare caeteiisque contrariis quibuscumque.-—Datu1n Romae apud Sanctum Petrum sub annulo Piscatoris die XIII Maií MDLXVII. Pontificatus nost1’i anno secundo.
Marcadores