Anteriormente hemos conjugado algunos verbos intransitivos (EGON, ETORRI eta JOAN). Esto también se puede hacer con algunos transitivos, de ellos el más importante es el EDUKI (tener)
EUSKARA
SINGULARRA ------------>PLURALA------------>
CASTELLANO
nik---->daukat------------>dauzkat------------>
yo (lo/a, los/as) tengo
zuk---->daukazu------------>dauzkazu------------>
tú (lo/a, los/as) tienes
hark---->dauka------------>dauzka------------>
él/ella (lo/a, los/as) tiene
guk---->daukagu------------>dauzkagu------------>
nosotros/as (lo/a, los/as) tenemos
zuek---->daukazue------------>dauzkazue------------>
vosotros/as (lo/a, los/as) teneis
haiek---->daukate------------>dauzkate------------>
ellos/as (lo/a, los/as) tienen
Otro verbo importante es el JAKIN (saber);
EUSKARA---->SINGULARRA---->PLURALA---->CASTELLANO[/I]
nik---->dakit------------>dakizkit------------>yo (lo/a, los/as) sé[/I]
zuk---->dakizu------------>dakizkizu------------>tú (lo/a, los/as) sabes[/I]
hark---->daki------------>dakizki------------>él/ella (lo/a, los/as) sabe[/I]
guk---->dakigu------------>dakizkigu------------>nosotros/as (lo/a, los/as) sabemos[/I]
zuek---->dakizue------------>dakizkizue------------>vosotros/as (lo/a, los/as) sabeis[/I]
haiek---->dakite------------>dakizkite------------>ellos/as (lo/a, los/as) saben
Las tablas resumen son;
EDUKI:
nik _______________T
zuk _______________ZU
hark_________________
guk____DAU(Z)KA______GU
zuek_________________ZUE
haiek________________TE
JAKIN
nik_______________T
zuk _______________ZU
guk____DAKI(ZKI)___GU
zuek______________ZUE
haiek______________TE
Adibideak:
EUSKERA------------>CASTELLANO
nik ez daukat motorra------------>yo no tengo la moto
nik ez dauzkat motorrak------------>yo no tengo las motos
haiek orria daukate------------>ellos/as tienen la hoja
haiek orriaK dauZkate------------>ellos/as tienen LAS hojas
zure izena badakit------------>ya sé tu nombre
zuen izenaK badakoZKIt------------>ya sé vuestros nombres
ez dakit ------------>no sé
gehitzen daki------------>(él/ella) sabe sumar
nola joaten daki------------>sabe como ir
igeri egiten dakigu------------>sabemos nadar
Kotxe honek irratia dauka------------>este coche tiene radio
Beroki horrek poltsikoak dauzka------------>ese abrigo tiene bolsillos
horrek poltsikoak dauzka------------>ese/a tiene bolsillos
jaka hark poltsikoak dauzka------------>aquella chamarra tiene bolsillos
hauek ondo dakite------------>estos/as lo saben bien
horiek kotxe daukate------------>esos/as tienen coche
furgoneta haiek gurpilak dauzkate------------>aquellas furgonetas tienen ruedas
En los últimos ejemplos hemos sacado los pronombres demostrativos cuando actuan como sujeto con verbos transitivo:
hau >honek
hori >horrek
hura >hark
Los plurales se quedan como estan (hauek, horiek, haiek).
Ariketa:
-dirua (dinero) daukat.
-bai?, zenbat diru daukazu?
-hamazazpi euro eta berrogei ta hamar ehuneko dauzkat.
-badakizu gidatzen (gidatu=conducir) ?
-gidatzen badakizu?
-gidatzen dakizu?
-bai, badakit gidatzen
-bai, gidatzen badakit.
-bai, gidatzen dakit
Oharra: cualquiera de las preguntas y respuestas estan bien dichas, y el orden de los factores no altera el producto. la única diferencia entre significados está en el BA- (que unas tienen y otras no).
Marcadores