Tema: Hª lengua española 2: El latín hispanizado

He encontrado en internet una interesante muestra de latín vulgar, representativa, formada por cuatro tipos de texto, de los cuales copio los dos más interesantes:

- Texto de una lápida de mármol dedicada a la diosa Proserpina:

DEA. ATAECINA TVR / BRIG .
PROSERPINA / PERTVAM
MAIESTATEM / TE ROGO ORO
OBSECRO / VTI VINDICES QVOT
MIHI / FVRTI FACTVM EST
QVISQVIS / MIHI IMVDAVIT
INVOLAVIT / MINVSVE FECIT
EAS...Q I.S.S / TVNICAS. VI..
AENVLA / LINTEA.II.IN...VM CV / I
VS.....M . IGNORO / .IVS.

(Por medio de esta inscripción una mujer invoca a la diosa Proserpina, diosa de los Infiernos, para que castigue al ladrón que le ha robado varias prendas, de las que hace una detallada relación)

- Fragmento de La Peregrinación (o Itinerarium) de la monja viajera Egeria, natural de Galaecia (finales del siglo IV)
Este texto es el más interesante por provenir de una fuente hispánica vulgar no literaria, y por tanto constituir una muestra real del estado lingüistico hispano durante el Bajo Imperio romano :

...capitulum I

1. ostendebantur iuxta scripturas. interea ambulantes pervenimus ad quendam locum, ubi se tamen montes illi, inter quos ibamus, aperiebant et faciebant vallem infinitam,

ingens, planissima et valde pulchram, et trans vallem apparebat mons sanctus Dei Sina. hic autem locus, ubi se montes aperiebant, iunctus est cum eo loco, quo sunt Memoriae
concupiscentiae .
2. in eo ergo loco cum venitur, ut tamen commonuerunt deductores sancti illi, qui nobiscum erant, dicentes: «consuetudo est, ut fiat hic oratio ab his, qui veniunt, quando de eo loco primitus videtur mons Dei»: sicut et nos fecimus. habebat autem de eo loco ad montem Dei forsitan quattuor milia totum per valle illa, quam dixi ingens.

capitulum II

1. vallis autem ipsa ingens est valde, iacens subter latus montis Dei, quae habet forsitan, quantum potuimus videntes aestimare aut ipsi dicebant, in longo milia passos forsitan sedecim, in lato autem quattuor milia esse appellabant. ipsam ergo vallem nos traversare habebamus, ut possimus montem ingredi.
2. haec est autem vallis ingens et planissima, in qua filii Israhel commorati sunt his diebus, quod sanctus Moyses ascendit in montem Domini et
fuit ibi quadraginta diebus et quadraginta noctibus. haec est autem vallis, in qua factus est vitulus, qui locus usque in hodie ostenditur; nam lapis grandis ibi fixus stat in ipso loco. haec ergo vallis ipsa est, in cuius capite ille locus est, ubi sanctus Moyses, cum pasceret pecora soceri sui , iterum locutus est ei Deus de rubo in igne.
3. et quoniam nobis ita erat iter, ut prius montem Dei ascenderemus, qui hinc paret, <quia> unde veniebamus, melior ascensus erat, et illinc denuo ad illud caput vallis descenderemus, id est ubi rubus erat, quia melior descensus montis Dei erat inde: itaque ergo hoc placuit, ut visis omnibus, quae desiderabamus, descendentes a monte Dei, ubi est rubus, veniremus, et inde totum per mediam vallem ipsam, qua iacet in longo, rediremus
ad iter cum hominibus Dei, qui nobis singula loca, quae scripta sunt, per ipsam vallem ostendebant, sicut et factum est.
4. nobis ergo euntibus ab eo loco, ubi venientes a Pharan feceramus orationem, iter sic fuit, ut per medium transversaremus caput ipsius vallis et sic plecaremus nos ad montem Dei.
5. mons autem ipse per giro quidem unus esse videtur; intus autem quod ingrederis, plures sunt, sed totum mons Dei appellatur, specialis autem ille, in cuius summitate est hic locus, ubi descendit maiestas Dei, sicut scriptum est , in medio illorum omnium est.
6. et cum hi omnes, qui per girum sunt, tam excelsi sint quam nunquam me puto vidisse, tamen ipse ille medianus, in quo descendit maiestas Dei, tanto altior est omnibus illis, ut, cum subissemus in illo, prorsus toti illi montes, quos excelsos videramus, ita infra nos essent, ac si colliculi permodici essent.
7. illud sane satis admirabile est et sine Dei gratia puto illud non esse, ut, cum omnibus altior sit ille medianus, qui specialis Sina dicitur, id est in quo descendit maiestas Domini, tamen videri non possit, nisi ad propriam radicem illius veneris, ante tamen quam eum subeas; nam posteaquam completo desiderio descenderis inde, et de contra illum vides,
quod, antequam subeas, facere non potest. hoc autem, antequam perveniremus ad montem Dei, iam referentibus fratribus cognoveram, et postquam ibi perveni, ita esse manifeste cognovi...

http://rua.ua.es/dspace/bitstream/10...TEMA_3_RUA.pdf

Como se ve, la construcción sintáctica del texto de Egeria no tiene nada de clásica y correspondería a la sintaxis española actual con que hoy día traduciríamos literalmente un texto al latín, sin más.
Lógicamente, aquí no podemos apreciar la pronunciación del texto latino.

Sin embargo, no creo que el texto fuera representativo del latín en la Península ya que la morfología latina parece correcta. Y es evidente que al escribir un texto debían corregirse impropiedades morfológicas del habla vulgar.
El texto, en cualquier caso parece muy interesante.